Son zamanlar Dövlət İmtahan Mərkəzinin (DİM) sosial media hesablarına baxsaq, tələbələrin imtahanların çətinliyi barəsində olan şikayətlərinin şahidi olarıq. İstər dövlət qulluğu, istər magistratura, istərsə də digər imtahanlar olsun. Tələbələrin bir çoxu imtahan suallarının çətinliyindən, həcminin böyüklüyündən, fənnlərin hamısında məntiqi sualların çoxluğundan gileylənirlər. Reallıq isə belədir ki, əgər o imtahandan az da olsa, yüksək bal toplayanlar varsa, deməli uğur əldə etmək mümkündür. Yəni, çarə DİM-i günahlandırmaq deyil. Bəs kimdir müqəssir?
Düzünü desək, biz bu məqalədə müqəssiri axtarmayacağıq. İmtahanlar çətin belə olsa, onların öhdəsindən necə gəlmək olar o haqda danışacağıq.
Suallar niyə qəliz salınır?
Hər il imtahana hazırlaşan tələbələr əvvəlki illərin testlərindən faydalanır. Bütün test bankları da elə ötən illərin imtahan suallarına oxşar test tapşırıqlarından ibarətdir. Tələbələr bu sualları o qədər işləyirlər ki, artıq bir göz qırpımında cavabı tapırlar. Təbii ki, bu bütün tələbələrə və suallara aid deyil. İstisnalar isə qaydanı pozmur. Biz çoxluq haqqında danışırıq. Çox test işləyən tələbələr mövzulara yaxşı bələd olurlar. Buna görə də DİM hər dəfəsində yeni və fərqli suallarla tələbələrin qarşısına çıxır. Əgər DİM hər növbəti imtahanda sualları qəlizləşdirməsə, nə olar? Tələbələrin böyük faizi yüksək nəticə toplayar. İmtahanların məqsədi isə ən yaxşıları seçməkdir. Deyə bilərsiniz ki, hər kəs yüksək bal toplasın, istəyinə çatsın. Əgər elə olsaydı, inkişaf olmazdı. İnkişaf üçün rəqabət şərtdir, rəqabət isə limitlə mümkündür. Yeri gəlmişkən rəqabətin bizə nə kimi xeyri var bu məqalədən oxuya bilərsiniz.
Göründüyü kimi məhdud yerlər üçün ən yaxşıları seçmək sualları qəlizləşdirərək mümkündür. Güclü və çox oxuyan tələbələr imtahanların çətinləşdirilməsində mühüm rol oynayırlar 😀
Sualların qəliz salınmasındakı ikinci səbəb inkişafdır. Hər sonrakı il tələbələr əvvəlkilərdən daha çox bilir. Burada texnologiyanın bizə verdiyi imkanlar mühüm rol oynayır. Facebook nəslinin tələbələri ilə TikTok dövrünün uşaqlarına eyni sualları vermək sizcə də qəribə olmaz? Siz hansı ildə imtahan verirsinizsə, əvvələ qayıdıb baxın. Əvvəlki illərin tələbələrinin hazırlıq şəraitləri ilə sizinki eynidir? Əlbəttə ki, yox. Fərqli imkanlarla hazırlaşan tələbələrin imtahanları da fərqli olacaq. Ona görə gileylənməyin, əslində bu sizin inkişaf etdiyinizin göstəricisidir.
İmtahanlar üçün necə hazırlaşaq?
Keçmiş imtahana hazırlaşma üsulları ilə sağollaşma vaxtıdır.
Artıq imtahanlar bizdən fərqli çalışma tərzi gözləyir. 5 il əvvəl sizinlə eyni imtahana hazırlaşan şəxs bir imtahan üçün 2 fərqli test toplusundan istifadə edirdisə, sizdə bu say 4 ola bilər. Bu sadəcə misaldır, keçək əsas hazırlaşma üsullarına.
Əlinizdəki testlərlə kifayətlənməyin.
Əgər dövlət qulluğuna hazırlaşırsınızsa, qanunvericilikdən müəllimin verdiyi sualları həll edib kənara çəkilməyin. İmtahan mübarizədir. Siz nə qədər irəli getsəniz, o geri çəkiləcək. Özünüzü üçün fərqli test mənbələri, imtahanlar, suallar tapın. Düşünməyin ki, onlar sizi çaşdıracaq. İşlədiyiniz hər test tapşırığı sizə fərqli baxış qazandırır. Bəlkə də əvvəl ümumiyyətlə düşünmədiyiniz və hazırlaşmadığınız formada suallarla qarşılaşacaqsınız. Əgər daha çox sualı haradan tapa bilərəm deyə düşünürsünüzsə, buraya baxa bilərsiniz.
Müəyyən test formalarını bilmək imtahanda uğurlu olmağa zəmanət vermir. Məsələyə daha geniş pəncərədən baxın. Hədəfiniz mövzuları əhatəli öyrənmək və qarşınıza çıxan istənilən test tapşırığının üstəsindən gəlmək olmalıdır. Bəzən sualları oxuyarkən onun başqa hansı formada qarşınıza çıxa biləcəyini düşünün.
İmtahanlar üçün məntiq tərəfinizi gücləndirin.
Son imtahanlarda istənilən fənn ilə məntiqi yanaşmanın birgə tətbiq edildiyi suallar haqqında yəqin ki, eşitmisiniz. Deməli, hər fənn həm də məntiqdir. Burada məqsədinizi bir qədər dəyişə bilərsiniz. Hədəfiniz məntiq imtahanına hazırlıq yox, məntiqi düşüncə tərzinin formalaşdırılması olmalıdır. Bunun üçün yerli və xarici mənbələrdən fərqli məntiq suallarına baxın. Eyni məntiq suallarını etmək əvəzinə, fərqli sual tərzlərini öyrənməyə çalışın. Həmçinin heç vaxt imtahanlara salınmayan, amma məntiqi təfəkkürün formalaşdırılması üçün zəruri olan suallara nəzər yetirin. Əldə etdiyiniz məntiqi bacarıqlar qarşınıza çıxan istənilən situasiyasiyada sizə lazım olacaq.
Mövzuların mahiyyətini anladığınızdan əmin olun.
İnformatika fənnini götürək. Tələbələrin çoxu bu fənni əzbərləyərk keçməyə çalışır. Bəzi mövzuları dərk etmək çox çətin görünür, amma onları əzbər yadda saxlamaq ondan daha çətindir. Yaxşısı mövzuları mənimsəməkdir. Öyrənmək üçün çox vaxt bir kitab və ya material kifayət deyil. Amma çarələr tükənmir. Müxtəlif tədris mərkəzlərinin və peşəkar müəllimlərin hər bir mövzunun izahı haqqında videoları var. Öyrənməli olduğunuz mövzunu əvvəl oxuyun, daha sonra videolarını izləyin. Həmin videolarda bütün mürəkkəb nüansların sadə izahı öz əksini tapır. Sadəcə bir dəfə izləmək öyrənməyiniz üçün kifayət edər. Mövzunu dərk etdikdən sonra artıq özünüzü yorub əzbərləməyə ehtiyac qalmır. İmtahan zamanı da sualın çətinliyindən asılı olmayaraq cavabı tapmaq asanlaşır.
Öyrənməyə həvəsli olun.
İstəmədiyiniz bir şeyi öyrənmək olduqca çətindir. Dərslərə, mövzulara maraqla yanaşın. Hər gün yeni bilik əldə etməyin nə qədər maraqlı olduğunu düşünün. Üzərinizə düşən işi ən yaxşı formada etməyə çalışın. Bu zaman əldə etdiyiniz nəticələr sizi məmnun edəcək.
Qeyd olunan üsulları sadəcə oxuyub keçməyin, tətbiq edin. Bu gün imtahanların çətiniyindən şikayət edən tələbələrin bir çoxunun problemi 10 il əvvəlki üsullarla dərs oxuyaraq yeni dövrün suallarına cavab tapmaq istəməsidir. Reallıq budur ki, imtahanlar, testlər hər dəfə əvvəlkindən daha qəliz və məntiqi olacaq. Bizim etməli olduğumuz əlimizdəki imkanlardan maksimum istifadə edərək istənilən çətinliyin öhdəsindən gəlməkdir. Qarşıda imtahanı olan hər kəsə uğurlar!
Məqaləni oxuduğunuz üçün təşəkkür edirik!
Fikirlərinizi bizimlə paylaşmağı unutmayın 🙂
845 total views
