Azərbaycan Dövlət Neft və Sənaye Universiteti Azərbaycanın ən qədim təhsil ocaqlarından biridir. İlk dəfə əsası 1887-ci ilin noyabrın 10-da Bakıda texniki məktəbin yaradılması ilə qoyulan universitet 1896-cı ildə “Bakı aşağı səviyyəli texniki məktəb”ə çevrilib. 1910-cu ildə məktəbin mexanika şöbəsində neft-texniki və elektromexanika bölmələri mövcud idi. 1916-cı ilin statistikasına əsasən böyük əksəriyyətinin qeyri-millətlərdən təşkil olunduğu məktəbdə cəmi 20 azərbaycanlı təhsil alırdı. 1918-ci ildə politexnikuma çevrilən məktəbdə neft sənayesinə aid şöbələr genişləndirilmiş və inşaat-memarlıq şöbəsi əlavə olunmuşdur. 1920-ci ilin noyabrın 16-da qəbul olunan dekretlə Bakı Politexnik İnstitutu yaradılıb.
Kitabxananın tarixi
Azərbaycan Dövlət Neft və Sənaye Universitetində yaradılmış ən müasir standartlara cavab verən kitabxana da hələ XX əsrin 20-ci illərinin xatirəsidir. Belə ki, kitabxananın əsası hələ Bakı Politexnik İnstitutu yaradılarkən onun bazasına daxil edilmiş kitablardan təşkil olunmuşdur. Həmin dövrə nəzər saldıqda aydın olur ki, burada hətta keçən əsrin əvvəllərində belə 6500 nüsxədən və 300 nəfər oxucudan ibarət zəngin kitab bazası mövcud idi. Dövrün tələblərinə uyğun olaraq ADNSU kitabxanası nəzdinə daxil olan ədəbiyyatın böyük əksəriyyəti rus dilində olsa da, illər keçdikdə ana dilində elmi və bədii ədəbiyyata aid nüsxələrin sayı artırılmışdır. Təbii ki, bunda Azərbaycanın tanınmış elm adamlarının və universitetin azərbaycanlı tələbələrinin rolu böyükdür.
ADNSU Əsaslı Kitabxanasının təkmilləşdirilməsi
Yarandığı gündən etibarən daim yeniliklərə açıq olan kitabxana ildən ilə yeni resurslarla təmin olunur. Keçən əsrin ortalarından rus dilli ədəbiyyatla yanaşı Azərbaycan dilində olan vəsaitlərin sayı artırılmış, digər dillərdə olan kitablar əlavə edilmişdir. Beləliklə, universitetdə müxtəlif dillərdə təhsil alan yerli və əcnəbi tələbələr istər ingilis və rus dillərində, istərsə də digər xarici dillərdə arzu etdikləri materialları rahatlıqla tapa bilirlər. Əldə etdiyimiz məlumatlara əsasən kitabxananın nəzdində 700 minə yaxın vəsait var. Kitabxananın fondu Universal Onluq Təsnifat adlanan metod üzrə sinifləşdirilib və tərkibi iqtisadiyyat, bədii, texniki, hüquq və başqa sahələrdə istifadə edilən resurslardan ibarətdir. Kitabxananın digər universitetlərin nəzdindəki kitabxanalardan digər fərqi də burada 1820-1910-cu illərdə nəşr olunan nadir qədim kitabların, miniatür və əlyazmaların mövcudluğudur. Bu kitablar, əsasən, rus, ingilis, fransız və alman dillərini əhatə edir.
Azİİ Elektron Kitab Evinin yaradılması
2018-ci ilin dekabr ayında qəbul edilmiş yeni qərarla Əsaslı Kitabxananın adı Azİİ Elektron Kitab Evi olaraq dəyişdirilərək yeni islahatlara gedir. Azərbaycan Dövlət Neft və Sənaye Universiteti Elmi Şurasının təşkilatçılığı ilə 30.01.2019-cu ildə iclas keçirilərək yekdilliklə Azİİ Elektron Kitab Evinin işinin təşkili və Əsasnaməsi qəbul edilmişdir. Kitab Evi universitetin aparıcı strukturlarından biridir və bu gün də öz istifadəçilərinə xidmət göstərir. Kitab evində vaxtaşırı olaraq müxtəlif sərgilər (buna misal olaraq “İnformasiya aylığı” və “Yeni nəşrlər” adı altında təşkil olunan sərgiləri göstərmək olar) təşkil edilir. Təklif olunan şərait universitetdə təhsil alan tələbələr və əməkdaşlar üçün bir növ ev mühitini də xatırladır. Kitabxanadan istifadə üçün universitet tələbəsi və ya əməkdaşı olmaq vacib şərtdir.
Azii Elektron Kitab Evinin digər kitabxanalardan fərqi
ADNSU-nun ən yeni standartlara cavab verən kitabxanası digər kitabxanalarla müqayisədə bir sıra üstünlüklərə malikdir. Yuxarıda qeyd etdiyimiz bütün cəhətləri ümumiləşdirərək aşağıdakı kimi siyahıya salmaq olar:
- Fasiləsiz şəkildə fəaliyyət göstərir. Azərbaycanın əksər universitetlərində kitabxanalar müxtəlif saatlara qədər fəaliyyət göstərir və təəssüf ki, semestr və digər vacib imtahanlara hazırlaşan tələbələr kitabxanadakı şəraitdən doya-doya faydalana bilmirlər. Ancaq Azii Elektron Kitab evində növbəli nəzarət sisteminin yaradılması onun 24 saat fəaliyyət göstərməsini təmin edir. Bu, tələbələrin ən gec saatlara qədər kitabxanada dayanaraq müxtəlif resurslardan faydalanmasına imkan yaradır.
- Kitabxana yüksək sürətli internetlə təmin olunur. Elektron vəsaitlərdən istifadə etmək üçün internetin sürətinin idarə olunması həddindən artıq vacib məsələdir. ADNSU rektoru Mustafa Babanlının sözlərinə görə kitabxana fasiləsiz şəkildə internetlə təmin olunur və gecə internetin sürəti 300 meqabitə qədər yüksələ bilir. Nəzərə alsaq ki, kitabxananın fondunda 9000 adda elektron jurnal və 25000-dən çox jurnal məqaləsi mövcuddur, tələbələr yüksək sürətli internetdən yararlanaraq istədikləri mövzu üzrə materiallara rahatlıqla giriş əldə edə bilirlər.
- Kitabxanada qidalanma pulsuzdur. Tələbənin dərslərinə fokuslanaraq ən gec saatlara qədər kitabxanada qalması və kitabxananı yemək yemək üçün tərk etməsi öyrəndiyi dərsin keyfiyyətinə bilavasitə təsir göstərir. Gecə saatlarında açıq restoran tapmaq da bir ayrı problemə çevrilir. Bunun qarşısını almaq üçün kitabxana nəzdində yeməkxana fəaliyyət göstərir və bütün yeməklərin xərci universitet tərəfindən qarşılanır. Bu, maddi imkanı zəif olan tələbələrin xərclərinin azaldılmasında qismən önəmli addımlardan biridir.
- Beynəlxalq nəşriyyat bazalarına pulsuz çıxış universitet rəhbərliyi tərəfindən təmin olunur. Kitab evi 19.06.2017-ci ildən etibarən rəsmi olaraq Azərbaycan Kitabxanalarası Konsorsiumun üzvüdür. Konsorsiumun təmin etdiyi ən böyük üstünlüklərdən biri də “Ebsco” beynəlxalq nəşriyyat bazasının tərkibindəki elmi jurnal və məqalələrə pulsuz çıxışın təmin olunmasıdır. Tələbələr “Ebsco”-nun xətti ilə 9000 jurnal və 25000 məqalədən asanlıqla istifadə edə bilərlər. Bununla yanaşı “One Petro” beynəlxalq nəşriyyat bazasına çıxış imkanları istifadəçilərə 21 nəşriyyat və onların elmi resurslarından istifadəyə imkan yaradır. Həmçinin Rusiyanın ən böyük məlumat bazalarından biri olan “Polpred.com” platformasından tələbə və əməkdaşlar ödənişsiz olaraq istifadə edə bilərlər.
Kitabxananın təkmilləşdirilməsinin universitetə faydaları
Universitet əməkdaşları və tələbələri ilə söhbətimizdən öyrəndik ki, kitab evinin yarandığı gündən indiyə qədər təhsilin keyfiyyətində böyük yüksəliş müşahidə olunur. Kitabxanada vaxt keçirən tələbələrin sayı artıb və artıq tələbələr dərslərə daha strukturlu və effektiv şəkildə hazırlaşa bilirlər. Əvvəllər tələbə və əməkdaşlar müxtəlif materialları tapmaqda çətinlik çəkirdilərsə, indi kitabxanadakı maddi və elektron resurslar bu işi kifayət qədər yüngülləşdirib. Ev şəraitində dərslərini hazırlamaqda çətinlik çəkən tələbələr, böyük və səs-küylü ev şəraitində işinə fokuslanmağa çalışan müəllim və professor heyəti öz işlərini kitabxanada yekunlaşdırmağa daha həvəslidirlər. Ümid edirik ki, gələcəkdə bu tip kitabxanaların digər universitetlərdə də təşkil olunmasının şahidi olacağıq.
2,447 total views
